Zeven van de negentien directe verwijzingen naar God als Vader in de Tenach (37%) hebben te maken met de profetische woorden die Nathan tot koning David sprak, want deze worden vier keer herhaald en er wordt nog drie keer naar verwezen. Uit de eerste verwijzing kunnen we opmaken dat God van plan was om een Vader te zijn voor Davids zoon en koninklijke opvolger, Salomo,- die vermoedelijk begin 20 was toen hij gezalfd werd tot koning[iii], en wiens regering ‘40 jaar’ duurde (1 Kon. 11:42).

De eerste twee dingen die we daaruit kunnen concluderen zijn: dat God beloofd had om zich een ‘Vader’ te betonen aan een menselijke heerser over Israël, genaamd Salomo; en dat dit ‘vaderen’ zich zou uitstrekken over de vier decennia van zijn volwassen heerschappij. Dus als God tegen David zegt dat hij Salomo zal ‘terechtwijzen als hij zich misdraagt’, dan is dat een terechtwijzen of corrigeren in de context als een volwassene, niet als een kind. Ten derde zien we dat God zichzelf een Vader zal betonen door zijn goedertierenheid gestand te doen,- zijn ‘zoon’ nooit aan zijn lot over te laten, zelfs niet als hij zich misdraagt. En ten slotte zal hij zich een Vader betonen binnen een werkverband. Terwijl de zoon aan het werk is om de Tempel (‘een huis’) voor de eer van zijn Vaders naam te bouwen, is God aan het werk om de heerschappij en de dynastie (‘het huis’) van zijn ‘zoon’ ‘voor eeuwig’ te vestigen.

Maar als we kijken naar hoe de Heilige Geest richting geeft aan de tweede verslaglegging van het verhaal (1 Kron. 17:1-15), dan lijkt de profetie van Nathan een veel grotere belofte in te houden. Want in plaats van een focus op Davids koninklijke huisgezin (‘uw huis’), en op het koningschap van Salomo (‘zijn koningschap’), ligt de nadruk nu op Gods koninklijke huisgezin (‘mijn huis’) en op zijn (‘mijn’) koninkrijk. Ook is de verwijzing naar het zich misdragen van deze ‘zoon van David’ weggelaten, terwijl de parallelteksten uit de Psalmen (hierboven) God als ‘Vader’ laten zien voor een David-gelijkende ‘Zoon’ die gaat heersen over de koningen van de hele aarde! En zodoende begonnen de Israëlieten die de Schriften bestudeerden te begrijpen dat Nathans profetie niet slechts over David en Salomo ging, maar over God die ‘Vader’ zou zijn voor een speciaal ‘gezalfde’ (Messias) koning in de toekomst. 

Maar Joods nationalisme en hun menselijke ervaring met aardse koninkrijken leidden hen tegelijkertijd tot een misverstaan van andere aspecten van deze profetische woorden. Dus zodoende verwachten de discipelen in de tijd van Jezus dat hij het koninkrijk van David zal herstellen door een aardse koning over Israël te worden, en dat hij ‘voor altijd’ zal blijven (Joh. 6:15; 12:34; Hand. 1:6). En zij lijken doof voor Jezus’ onderwijs dat zijn koninkrijk op een verborgen, ogenschijnlijk onbelangrijke manier zou beginnen en geleidelijk zou groeien,- zoals gist in een klomp deeg of als een mosterdzaadje, aangezien zijn koninkrijk ‘niet van deze wereld’ was (Joh. 8:36). En toen Jezus sprak over een plaats voor zijn discipelen ‘in mijn Vaders huis [Gr. oikia]’ (Med. #2), leek het er op dat ze dat niet in verband brachten met Nathans profetie,- dat God als een Vader ook zijn huisgezin [Gr. oikos] zou vestigen door zijn gezalfde Zoon.

Op dezelfde manier hebben Christenen ook de neiging om misvattingen te ontwikkelen met betrekking tot de volledige betekenis van deze Messiaanse profetieën die in Jezus vervuld zijn. Het gebruik van hoofdletters voor de voornaamwoorden, zowel voor God als voor de ‘Zoon die ons wordt gegeven’, zoals in een paar van de HB-vertalingen hierboven (van Jes. 9 en Ps. 2), suggereert dat deze teksten gericht zijn op Jezus' eeuwige goddelijkheid als de belangrijkste reden voor de beoogde relatie tussen de Messias en God als zijn Vader. Als gevolg daarvan kan uit deze vertalingen gemakkelijk de conclusie getrokken worden dat de Bijbel God voornamelijk voorstelt als Vader van Jezus,- in de context van hun eeuwige relatie binnen de Drie-eenheid. Maar dit is bepaald niet helemaal hoe de Nieuwtestamentische auteurs deze Messiaanse teksten behandelen.

 Ja, ik geloof in de Drie-eenheid. Ik geloof dat Jezus zowel volkomen goddelijk als volkomen menselijk is, omdat hij ‘het Woord’ is dat altijd ‘met God’ is geweest en dat ‘God is’ (Med.#58). Jesaja lijkt hetzelfde idee te hebben, want ‘het kind’ dat geboren zou worden als mens zal ook ‘Sterke God’ genoemd worden. Toch suggereren zijn woorden, als deze naast de oorspronkelijke profetie van Nathan gelegd worden, dat de ‘zoon’ die ‘ons gegeven’ wordt, verwijst naar een volwassen relatie die hij met God als Vader zal hebben, gelijk aan wat beloofd werd aan David voor Salomo. En dit is wat Lucas in gedachten lijkt te hebben, wanneer hij zinspeelt op deze profetieën in de woorden die de engel tot Maria sprak - dat het 'kind' dat haar geboren wordt 'de Zoon van God' genoemd zal worden (Luc. 1:35, Med.#25). Want wanneer Lucas de vaderlijke verklaring uit Psalm 2 citeert (‘Jij bent mijn zoon’), dan verbindt hij deze profetie met de dag wanneer Jezus de Heilige Geest ontvangt, ongeveer dertig jaar later (Luc. 3: 32-34),- de gebeurtenis die de volwassen bediening van Jezus in partnerschap met zijn Vader in gang gezet heeft (Joh. 5:19-26). Ook in Matteüs en Marcus is de Messiaanse uitspraak van Jezus als Gods ‘Zoon’ (zoals voorspeld in Psalm 2) verbonden met de dag dat hij de Geest ontving. En verder identificeren Mattheüs, Marcus en Johannes alle drie deze gebeurtenis in het volwassen leven van Jezus met nog een dag in de toekomst, wanneer hij ons met de Geest zal dopen (Marc. 1:8-11; Matt. 3:11,16-17; Joh. 1:32-34, Med.#26).

Deze gebeurtenis in ons leven wordt door Paulus de 'aanstelling als zonen' genoemd, waardoor zowel mannen als vrouwen die in Jezus geloven volwassen 'erfgenamen' van God zullen worden (Med.#4), alsook mede-erfgenamen met Jezus (Med.#5) en door hem ‘leden van het huisgezin’[Gr. oikieoi] met volledige toegang tot de Vader (Med.#44). Paulus geloofde echter ook dat de Geest slechts de ‘eerstelingsgave’ is van de volledige erfenis, die pas dan komt wanneer ons lichaam uiteindelijk getransformeerd wordt om te zijn zoals het lichaam dat Jezus ontving bij zijn opstanding (Med.#5 en Med.#94). Dus wanneer hij Psalm 2 citeert dan verbindt hij deze profetie met Jezus' opstanding, en niet met zijn eeuwige relatie met de Vader. En hij verbindt deze tekst aan ons (‘jullie’, meervoud) - met ons die ontvangen ‘wat (God) aan David beloofd’ heeft (Hand. 13:30-34 GNB)! Meer nog, wanneer hij (slechts één keer) zinspeelt op Nathans profetie dan past hij die toe op ons en niet op Jezus: ‘Ik zal jullie tot Vader zijn, en jullie zullen mijn zonen en dochters zijn’ (2 Kor. 6:18, Med.#32). De schrijver van de Hebreeënbrief doet iets soortgelijks wanneer hij Psalm 2 citeert (‘Mijn Zoon ben jij, ik heb jou heden tot erfgenaam gesteld’[iv], Heb. 1:5a, Med.#7), en volgt het onmiddellijk op met een samenvatting van de vier versies van Nathans profetie: 'Ik zal hem tot een Vader zijn en hij zal mij tot een Zoon zijn' (Heb. 1:5b). Hij doet dit eerst om naar Jezus te wijzen als het nieuwe Woord dat God tot ons heeft gesproken, in een Zoon die hij ‘gesteld heeft tot de erfgenaam van alles.’ Maar hij gaat verder: door Jezus' vleeswording en dood worden wij, ‘zijn broers en zussen’, ook ‘zonen’ en ‘erfgenamen’ (Med.#7).

Bezien in het licht van deze Nieuwtestamentische citaten verwijzen deze Messiaanse profetieën niet alleen naar de komst van Jezus als de beloofde ‘Zoon’ van de Vader, maar ook naar hoe wij volwassen zonen en dochters van de Vader worden,- door het kruis, door de Heilige Geest en tenslotte door de opstanding.

Vader van onze Heer Jezus Christus, wij prijzen u dat u in deze laatste dagen tot ons hebt gesproken in de Zoon die u gesteld heeft als erfgenaam van alles. (Ef. 1:3; Heb. 1:2)

U heeft hem met uw heilige olie gezalfd; in uw goedertierenheid heeft u hem nooit verlaten. (Ps. 89:21; 2 Sam. 7:15; Joh. 16:32)

U gaf hem de heilige en betrouwbare zegen beloofd aan David, en autoriteit over alle volken, zodat de koninkrijken van deze wereld zijn koninkrijken zullen worden waarover hij eeuwig regeert. (Hand. 13:34; Op. 2:26; 11:15)

En nu, aan uw rechterhand, heeft hij u, de Eeuwige Vader, aan ons bekend gemaakt. (Joh. 1:18; Jes. 9:6)

[i] In deze tekst kan het oorspronkelijke woord voor 'huis', in het Grieks [oikon] (en ook in het Hebreeuws) verwijzen naar een gebouw (zoals een tempel) of naar de leden van een familie (een ‘huisgezin’) of familielijn (een ‘dynastie’, in het geval van het koninklijk huis van David).

[ii] De zinsstructuur en de Griekse woorden zijn ontleend aan de (Griekse) Septuagint.

[iii] De Tenach (O.T.) geeft niet aan wanneer Salomo werd geboren, maar alleen dat zijn geboorte plaats had ver in het 33^e jaar van Davids regering in Jeruzalem [1003-970 v.Chr.] (2 Sam. 5:5-10). Maar Salomo moet een jongvolwassene geweest zijn toen hij koning werd, ondanks dat hij zichzelf een ‘kleine jongen’ [Heb. nor] voelt (1 Kon. 3:7 NB), want hij ‘toont zichzelf een man’ door belangrijke beslissingen te nemen (2:2,13-46), door te trouwen (3:1), en door de Heer te vragen om een ‘opmerkzame geest’ (3:9). 

[iv] Of '...jij bent mijn zoon, ikzelf heb jou heden voortgebracht' (Ps. 2:7 NB), d.w.z. Ik heb jou heden aangesteld als volwassen zoon en erfgenaam. Voor deze betekenis van het Griekse woord gennao, zie Med.#53, voetnoot [i] (ook Med.#58). Net als Salomo (1 Kon. 3:5) wordt deze persoon aangesproken als een nieuw aangestelde volwassen koning (Ps. 2:6) die wordt aangemoedigd zijn Vader te vragen om een koninkrijk dat heel veel groter zal zijn dan een uitgebreide heerschappij van Israël over het beloofde land (Ps. 2:8).