(Van) Jakobus…, aan de twaalf stammen in de verstrooiing… ·… Mijn broeders en zusters, wanneer jullie[i] in velerlei verzoekingen vallen…, ·laat dan de volharding een volmaakt werk hebben, {zodat jullie rijp mogen zijn en uit één stuk}… ·Laat de geringe broeder roemen in zijn {verheffing}, ·en de rijke in zijn {vernedering, want… ·… de rijke… zal verwelken}. ·Mijn geliefde broeders en zusters: {ieder zij tot horen snel bereid, maar langzaam om te spreken, langzaam ook tot toorn.} ·Want de toorn van een man volbrengt Gods gerechtigheid niet. ·{Daarom, verwijdert alle vuil en alle boze uitwas,} en ontvangt met zachtmoedigheid het ingeplante woord, dat jullie… behouden kan. ·Als iemand meent godsdienstig te zijn en zijn tong niet in toom houdt, dan misleidt hij zijn hart; diens godsdienst is waardeloos. ·{Zuivere en onbevlekte godsdienst in het oog van de God en Vader is: wees en weduwe te bezoeken in hun druk, en zelf zich onbesmet te houden van de wereld.} (Jakobus 1:1-2,4,9-11,19-21,26-27 VM {VPB})

Mijn broeders en zusters, {“Wees niet partijdig” [Lev. 19:15]}…·Want als er in jullie synagoge een man binnenkomt met een gouden ring, in prachtige kleding, en er komt ook een arme binnen in vuile kleding, ·en jullie zien op naar hem die prachtige kleding draagt en zeggen: [‘Zet u hier neer…,’ en tot de arme zeggen jullie: ‘Blijf daar staan,’ of, ‘Neem plaats hier aan mijn voeten,’] ·hebben jullie dan niet bij jezelf onderscheid gemaakt en zijn rechters geworden met boze overleggingen? ·…Heeft God niet de armen naar de wereld uitverkoren om rijk te zijn in het geloof en erfgenamen van het koninkrijk…? ·Maar jullie hebben de armen oneer aangedaan. Zijn het niet de rijken die jullie onderdrukken…? ·Zijn zij het niet die de uitnemende naam die over jullie is uitgeroepen lasteren? ·Als jullie dan de koninklijke wet volbrengen naar de Schrift: {“Heb je naaste lief als jezelf,” [Lev. 19:18]} dan doen jullie wel. ·Maar als jullie de persoon aanzien, dan doen jullie zonde en worden door de Wet overtuigd als overtreders. ·Spreekt zo en doet zo als zij die door de wet van de vrijheid geoordeeld zullen worden. ·Want zonder barmhartigheid zal het oordeel zijn over hem die geen barmhartigheid betoond heeft. De barmhartigheid triomfeert over het oordeel. (Jak. 2:1-9,12-13 VM {NBV} [VPB])

Laat niet velen van jullie leraars worden, want bedenkt dat over ons naar strenger maatstaf geoordeeld zal worden. ·…Indien iemand in woorden nimmer struikelt, die is een rijp man, in staat ook het gehele lichaam {in toom te houden. ·…Wij doen de paarden tomen in de monden, opdat zij ons gehoorzamen en wij besturen hun hele lichaam.} ·Zo ook is de tong een klein lid… en… zie, hoe weinig vuur een groot woud weet aan te steken. ·Een vuur is ook de tong: als een wereld der ongerechtigheid… bevlekt zij het ganse lichaam… ·Met haar loven wij de Heer en Vader, en met haar vloeken wij de mensen [Gr. anthropous], die naar Gods gelijkenis geschapen zijn. ·{…Mijn broeders en zusters…}, ·de bron doet toch niet uit dezelfde mond zoet en brak water wellen?... ·…Wie van zijn broeder kwaad spreekt, of zich over hem als rechter stelt, die spreekt kwaad van de Wet, en stelt zich als haar rechter. En indien jij je over de Wet als rechter stelt, zo ben je niet een dader van de Wet, maar rechter. ·Eén is wetgever en rechter… Maar wie ben jij, die over [een ‘ander’][ii] zich als rechter stelt? (Jak. 3:1-3,5-6,9-11; 4:11-12 VPB {VM} [LB])

Welaan dan, jullie rijken, weent en huilt over de ellenden die over jullie komen… ·Jullie goud en zilver is verroest en hun roest zal… als vuur jullie vlees verteren. Jullie hebben schatten verzameld in de laatste dagen. ·(Maar) zie, het loon der arbeiders die van jullie velden de oogst hebben binnengehaald,- hun loon dat door jullie is achtergehouden, schreeuwt het uit… ·{Jullie hebben in weelde en genotzucht geleefd op aarde…} ·Jullie hebben de rechtvaardige veroordeeld, vermoord. Hij wederstaat jullie niet! ·…Zie, de rechter staat voor de deur. (Jak. 5:1,3-6,9b VPB {VM})

Het Griekse woord voor ‘godsdienst’ komt in het hele Nieuwe Testament slechts twee keer elders voor. Jakobus gebruikt het drie keer, en hij zegt dat godsdienst en godsdienstige praktijken ‘waardeloos’ zijn voor God als onze Vader, tenzij: wij onze tong in toom houden; vermijden ‘besmet’ te raken door de ‘boze’ praktijken in onze wereld; en zorgen voor de maatschappelijk kwetsbare mensen (zoals weduwen en wezen) wanneer zij onder druk staan. En hij legt een verband tussen deze drie dingen en maatschappelijke macht.

Wanneer Jakobus uitweidt over het ‘in toom houden van de tong’, dan is dat een krachtige aanklacht tegen het schijnheilige gedrag van een heleboel godsdienstige ‘broeders en zusters’,- die het ene moment hun God en Vader loven en het volgende moment andere ‘menselijke wezens’ [Gr. anthropous] ‘vloeken’. Door ‘kwaad’ te spreken over (of tegenover) wie dan ook, gemaakt naar de gelijkenis van hun Vader, onteren zij hem, aangezien zelfs ongelovigen zijn verloren ‘zonen en dochters’ zijn (Med.#A). Zulk gedrag is totaal niet in overeenstemming met het handelen van onze Heer Jezus en onze Vader. De beste manier om onze tong in toom te houden, zegt Jakobus, en zijn gerechtigheid te volbrengen wanneer ons slechte dingen overkomen, is om onze boosheid te beheersen. Het is prima om boos te worden. Zelfs onze Vader wordt boos. Maar aangezien hij ‘langzaam tot toorn’ is, moeten zijn dochters en zonen ook in dit opzicht net als hij volwassenheid tonen (Med.#12; Med.#B).

‘Langzaam zijn om te spreken’ is een andere discipline die ons kan helpen onze tong in toom te houden. En Jakobus impliceert dat controle uitoefenen over ons spreken ons ook kan helpen onze lichaamstaal te beheersen. Hoewel Jakobus deze uitdaging richt tot alle individuele gelovigen, betrekt hij het meer specifiek op leraars, alsmede leraars van de Schrift (Jak. 3:1; 4:11). Mensen die een rol hebben die hen maatschappelijke macht geeft, en met name religieuze macht, hebben een grotere verantwoordelijkheid om hun tong in toom te houden, omdat de gevolgen van de ‘bosbrand’ die in gang gezet wordt door hun boosaardige woorden gewoonlijk groter en schadelijker zijn. Jakobus zegt dat zulke mensen geoordeeld zullen worden ‘naar strengere maatstaven’,- ‘naar een hogere standaard en met grotere strengheid’ (Amp.). Nu schrijft Jakobus aan gelovigen die leven in een multi-etnische maatschappij,- Joodse gelovigen in de Diaspora. Dat is de reden dat hij hen uitdaagt om ‘geen kwaad over een ander te spreken’ of iemand te oordelen die ‘anders’ is dan zij,- in etnisch, religieus of maatschappelijk opzicht. Want zulk gedrag doet Gods Wet geweld aan (Lev. 19:15,18[ii]) en eigent zich onrechtmatig zijn rol als enige Wetgever en Rechter toe.

Zulk oordelend gedrag tegenover mensen die ‘anders’ zijn is iets dat in elke maatschappij ter wereld voorkomt. Dus het tweede wat onze ‘godsdienst’ onaanvaardbaar maakt voor onze Vader is dat we onszelf toestaan ‘bevlekt’ te raken door zulk discriminerend gedrag, vooral in onze eigen samenkomsten. En Jakobus richt zich in het bijzonder op klassendiscriminatie gebaseerd op materiële rijkdom. Kortom, hij daagt deze gelovigen uit om ‘onpartijdig’ te zijn zoals hun hemelse Vader (Med.#46) en zich niet langer te laten beïnvloeden door het door vooroordelen ingegeven gedrag van hun eigen etnische en religieuze groepering, of de dominante maatschappelijke elite. En zij moeten zichzelf ontdoen van alle andere ‘smerige’ en ‘kwaadaardige’ dingen in hun maatschappij die hen ‘bevlekken’,- dingen die niet in lijn zijn met de Schriften (Jak. 1:21).

Jakobus’ grootste zorg schijnt de maatschappelijke macht van rijkdom te betreffen. Rijke mensen neigen er naar te leven in luxe en zelfgenoegzaamheid, terwijl zij zich rijkdommen verzamelen. Zij zijn geneigd anderen uit te buiten, met inbegrip van degenen die voor hen werken. Zij gebruiken de wet om hun zin te krijgen, en hun maatschappelijke macht om onschuldige mensen te veroordelen, en vervolgens lasteren zij degenen die hun gedrag uit naam van de Heer aan de kaak stellen. Echter, in ‘het koninkrijk op zijn kop’ dat Jezus gebracht heeft, zijn het de armen die rijk zijn in geloof, als erfgenamen van de Vader. En in zijn koninkrijk moeten de rijken ter verantwoording geroepen worden, omdat rijkdom een corroderende invloed heeft op lichaam en geest, en een innerlijke strijd voortbrengt met God om onze eerste trouw (Med.#15). Want niet alleen is materiële rijkdom bestemd voor bederf, maar ook de rijken zelf,- tenzij zij zich verantwoordelijk gaan gedragen, en hun rijkdom genadig gebruiken ten dienste van anderen, te beginnen met al degenen die voor hen werken.

In zijn derde uitdaging aan godsdienstige mensen richt Jakobus zich op de manier waarop wij ons gedragen tegenover de kwetsbaren,- hun die het ontbreekt aan maatschappelijke macht, zoals weduwen en weduwen die onder druk staan. Merk op dat de nadruk ligt op mensen die kwetsbaar zijn omdat zij onder druk staan,- maatschappelijk, psychologisch, lichamelijk, of materieel, vanwege een dramatisch verlies. De Psalmist spreekt niet alleen over de Vader als de beschermer en zorgdrager voor wezen en weduwen, maar ook voor de ‘eenzamen’ en voor de gevangenen (Ps. 68:6-7, Med.#E). Evenzo zien we Jezus dit toepassen in zijn omgang met mensen die maatschappelijk uitgesloten, lichamelijk gehandicapt, ongeneeslijk ziek en geestesziek waren. Godsdienstige mensen die zulke lijdenden vermijden, en alleen omgaan met gezonde, succesvolle en maatschappelijk goedgerelateerde mensen, kunnen de Vader niet behagen. Zij zijn nog steeds ‘bevlekt’ met de prioriteiten van deze wereld.

Behaag jij je hemelse Vader in de manier waarop je met mensen spreekt, en over hen spreekt? Zijn er manieren waarop jij, of jouw kerk en Christelijke groeperingen, ‘bevlekt’ worden door de etnische, maatschappelijke, politieke en religieuze vooroordelen van jouw wereld? Wat kan jij doen om samen te werken met de Geest van jouw Vader in het oprichten van de armen in je midden, en het uitdagen van hen die rijk zijn? Hoe weerspiegel jij het karakter van jouw Vader en de Geest van Jezus in het zorgdragen voor hen die maatschappelijk kwetsbaar zijn en onder druk staan (Med.#11 en Med.#12)?

Vader sterk mijn innerlijk, vanuit de rijkdom van uw heerlijkheid, door uw Geest met vrijheid en kracht, vandaag en alle dagen: opdat ik tot horen snel bereid, langzaam om te spreken, langzaam tot toorn en overvloedig in liefde mag zijn, zoals u bent, tegenover al uw kinderen; en opdat, wanneer ik spreek en handel, barmhartigheid altijd zal triomferen over oordeel, en mijn tong en gedrag altijd de goede vrucht van lofprijs aan u, en aan Jezus, zullen voortbrengen. (Ef. 3:14-16; Ps. 103:8,13; Jak. 1:19; 2:12-13; 3:9-10,12; Matt. 5:16)

Vader, doorzoek mijn hart om te zien of daarin enige verkeerde weg is, waarmee ik mijzelf toesta bevlekt te worden door deze wereld, of daaraan gelijkvormig. Net als Jezus wil ook ik altijd doen wat u behaagt. Vader, moge uw naam geheiligd worden! (Ps. 139:23-24; Jak. 1:27b; Rom. 12:2a; Matt. 6:9b; Joh. 8:29b)

[i] Net als in de eigen vertalingen van de schrijver is er ook hier voor gekozen om ‘jullie’ te gebruiken wanneer er in het Grieks sprake is van een meervoudsvorm. Eveneens is het enkelvoudige ‘gij’ uit de gebruikte vertalingen vervangen door het meer gangbare ‘jij’.

[ii] Wat Jakobus zegt over het niet oordelen over ‘de ander’ is zeer waarschijnlijk een zinspeling op een andere ‘wet’ in Leviticus 19 (vers 33): ‘Iemand die als vreemdeling in jullie land verblijft mag je niet onderdrukken. Behandel vreemdelingen… als geboren Israëlieten. Heb (ook) hen lief als jezelf…’ (zie ook Med.#46).