Toen Jezus zijn discipelen een aantal ‘tekenen’ gaf om in het oog te houden in verband met zijn komst en het einde van de wereldtijd (Med.#88), toen gaf hij hen slechts één ‘teken’ dat zou aanduiden: ‘dán zal het einde komen’. En dit teken vereist onze gehoorzaamheid aan de opdracht die hij ons gaf om ‘het Goede Nieuws van het koninkrijk te verkondigen aan alle volken’ (Med.#87). Dus eindigt Jezus zijn onderwijs over de ‘tekenen’ van het einde van de wereldtijd met een derde gelijkenis, en met een beeld van wat er zal gebeuren met ‘alle volken’ bij zijn terugkeer. Dit laatste is geen vierde gelijkenis over een herder met een aantal schapen en bokken. Ja, Jezus gebruikt zijdelings een ‘herder’ analogie, maar dat doet hij alleen maar om aan te duiden hoe hij, wanneer hij als ‘koning’ komt, alle volken en etnische groeperingen [Gr. ethne] zal oordelen door het scheiden van de ‘rechtvaardigen’ van de anderen. De twee belangrijkste dingen die uit dit beeld naar voren komen zijn: het oorspronkelijke voornemen van de Vader voor mensen uit alle volken, en de basis waarop Jezus ‘hen’ zal oordelen.[ii] De ‘rechtvaardigen’ die reeds ‘gezegend’ zijn door de Vader, zullen uiteindelijk ten volle ‘het koninkrijk beërven’ dat hij voor hen toebereid had ‘vanaf de grondlegging van de wereld’. Dit is het volle erfdeel voor ‘alle volken’ waarvan de Heilige Geest de waarborg is. De gave van de Geest is de beloofde ‘zegen’ van de Vader, waardoor mensen uit deze ‘volken’ (Joden incluis) voor het eerst ‘mede-erfgenamen’ werden in de kerk door geloof in Jezus (Med.#6, Med.#8, Med.#30 en Med.#49). ‘Het Koninkrijk’ dat zij nu ten volle beërven – dat Jezus verkondigde en demonstreerde en waarvan hij ons opdracht gaf om het te verkondigen en te demonstreren – is zowel een gezinskoninkrijk als een multi-etnisch koninkrijk (Med.#15 en Med.#70). Echter, wanneer Jezus terugkeert dan zullen sommige volken deze bestemming verspelen en delen in een andere die niet voor hen ‘toebereid’ was, maar eerder voor de duivel – de ‘Dageraadster’ die rebelleerde tegen God – en andere hemelse wezens die dat ook deden (Jes. 14:12-15; Jud. 6, Med.#93).

Dus waarom zendt Jezus deze laatste groep volken weg uit zijn aanwezigheid, terwijl hij de eerste groep uitnodigt om ‘het koninkrijk te beërven’? Dat heeft te maken met hoe zij gereageerd hebben op Jezus’ ‘broeders en zusters’,- die bij deze bijeenkomst aanwezig zijn, wat blijkt uit het feit dat Jezus hen twee keer aanwijst als ‘deze’. Dus zij bevinden zich ofwel onder Jezus’ ‘boodschappers’ [Gr. angelos][iii], of onder de verzamelde volken. Of beide! Want Jesaja profeteerde dat uit een vergadering van volken, de Heer ‘sommigen’ zou ‘zenden tot andere volken’ om zijn heerlijkheid te verkondigen en ‘broeders en zusters uit alle volken’ naar zijn ‘heilige berg’ te brengen (Jes. 66:18-20). Deze boodschappers, en de armen uit de landen die antwoorden op het Evangelie (Luc. 4:19), moeten getuigen in grote kwetsbaarheid,- in lichamelijk lijden en in genegeerd worden als ‘vreemdelingen’ en sociaal zwakken. En hoewel zij Jezus vertegenwoordigen in het leven van deze volken, worden zij aanvankelijk niet herkend voor wie zij werkelijk zijn: mede-erfgenamen met Jezus, door de Geest (Med.#5), in het gezinskoninkrijk van hun Vader . Desalniettemin zullen alle volken verantwoordelijk gehouden worden voor de manier waarop zij zelfs ‘de minsten van dezen’ verwelkomd hebben.

Volgens Matteüs schetste Jezus dit beeld voor zijn discipelen in vervolg op zijn derde gelijkenis,[iv] die net als de eerste twee gelijkenissen (Matt. 24:42-25:13) ook gaat over iets waarvan Jezus verwacht dat zijn discipelen er doende mee zijn tot aan het einde der tijden. Maar waar de eerste twee zich afspelen op één locatie – binnen een huishouden en bij een bruiloft – geldt dat niet voor de derde. De getrouwe dienaars in de derde ‘gaan heen’, zoals ook Jezus zijn discipelen beval: ‘Gaat heen’ in de wereld (Marc. 16:15; Matt. 28:19, Med.#87). Als wij volwassen willen zijn in onze liefde voor anderen, zoals onze Vader volwassen is in zijn liefde voor de wereld (Med.#12; Joh. 3:16), dan moeten we ook onze liefde warm houden voor ‘alle volken’ die hij geschapen heeft (Ps. 86:9) en die hij het volle erfdeel verlangt te geven dat hij voor hen had toebereid. Want de ‘bezittingen’ van de heer in deze derde gelijkenis, duidt op de volken, en niet op het gebruiken van onze ‘talenten’ voor Jezus.[v]

Volgens één profetische Bijbeltekst zijn ‘de volken [Gr. ethne]’ aan de Messias gegeven als zijn ‘bezit’ (Ps. 2:7-8 LXX, Med.#D). Derhalve worden discipelen die een erfdeel ontvangen hebben van Evangeliezegeningen, onder mensen die zich in hun eigen land onderworpen hebben aan Christus’ regering, er vervolgens door Jezus op uit gestuurd om deze zegeningen te investeren in andere volken en etnische groeperingen die zich nog aan hem moeten onderwerpen. Jezus’ verwijzing naar ‘bankiers’ (zij die herinvesteren wat bij hen ‘in bewaring gegeven’ is) veronderstelt dat wij datgene wat wij ontvangen hebben ook indirect mogen investeren, bijvoorbeeld door het ondersteunen van zendelingen. De ‘nutteloze slaaf’ wordt ‘in de buitenste duisternis’ geworpen omdat hij te bang en te lui was om zelfs dat te doen. Hij ontvangt het zilvergeld van zijn heer en ‘gaat weg’ en begraaft het in zijn achtertuin. Maar allen die de zegeningen die zij hebben ontvangen investeren in het vermeerderen van Jezus’ erfenis onder de volken zullen delen in zijn vreugde en autoriteit over ‘veel meer’ ontvangen. Het is niet slechts de ‘boodschap’ van het koninkrijk die ‘gezaaid’ moet worden in de ‘aarde’ van individuele menselijke harten (Matt. 13:18-23). De ‘zonen en dochters’ van het koninkrijk moeten ook ‘gezaaid’ worden in de wereld (Med.#17); want het Goede Nieuws gaat over een ‘gezinskoninkrijk’ dat totaal anders is dan alle aardse koninkrijken en menselijke maatschappijen (Med.#67 en Med.#68). Dus willen mensen in alle volken het gaan begrijpen en daarin ‘tot discipel gemaakt’ worden (Med.#87), dan moet het zowel gedemonstreerd als verkondigd worden.

Heb jij de volle zegen begrepen van het koninkrijk van de Vader, die voor jouw volk en voor alle volken bestemd is tot erfenis? Hoe investeer jij de zegeningen die jij ontvangen hebt in volken die deze zegeningen nog niet kennen?

Vader, aan wie alle vaderschap de naam ontleent, sterk mij met kracht door uw Geest, opdat ik volwassen mag zijn zoals u volwassen bent en de wereld net zo lief zal hebben als u doet, zodat door ons getuigenis meer volken het koninkrijk zullen beërven dat u voor hen hebt toebereid. (Ef. 3:14-15; Matt. 5:43-48; 24:14; 25:34; Joh. 3:16)

[i] In het Grieks vertegenwoordigt een talanton (Latijn: een talentum) een geldeenheid die overeen komt met 6000 daglonen ofwel 20 jaar arbeid voor een arbeider.

[ii] Dit Griekse voornaamwoord, autous, (correct vertaald met ‘ze’ of ‘hen’ in o.a. de NB, SV, LB, LV, VPB, VPC en NBG) gaat terug op ‘de volken’ (Matt. 25:32). Maar wanneer het vertaald wordt met ‘de mensen’ (zoals bijv. in de NBV), dan kan het verkeerde beeld ontstaan dat het alleen personen zijn en niet ook groepen die gescheiden worden.

[iii] In het Nieuwe Testament kan dit Griekse woord zowel menselijke ‘boodschappers’ aanduiden (Matt. 11:10; Luc. 7:24; 9:52) alsook hemelse (engelen).

[iv] Dit verband gaat verloren in de meeste vertalingen omdat zij het Griekse verbindingswoord [de] weglaten, wat ‘echter’, ‘en’ of ‘maar’ betekent (Matt. 25:31a).

[v] Het idee dat deze gelijkenis gaat over het investeren van onze ‘talenten’ in het werk van het koninkrijk komt voort uit de manier waarop het Nederlands niet alleen het Latijnse woord, talentum, geleend heeft, maar ook een betekenis (speciale aanleg of bekwaamheid) die gebaseerd was op een middeleeuwse interpretatie van deze gelijkenis!